STATİNLERİN YAN ETKİLERİ NELERDİR?

Piyasada kolesterol düşürücü olarak başlıca statin isimli ilaç grubu kullanılmaktadır. Statinlerin çeşitli mekanizmalarla damar sertliğinin ilerlemesini durdurduğu hatta geriletebildiği gösterilmiştir. Statinler ve yan etkileri günümüzde oldukça popüler bir konu olmuş, tartışmalar medyaya kadar taşınmıştır. Her etkili ilaç gibi statinlerin de bazı yan etkilerinin olduğu bir gerçektir. Ancak bu yan etkiler biraz abartılmaktadır.

En çok bilinen yan etkileri karaciğer ve kaslar üzerinedir. Karaciğerle ilgili yan etkiler nadiren görülüp (%0.5-%2), çoğunlukla dozla ilgilidir. Karaciğer enzimlerinin (AST-ALT) yükselmesi şeklinde olup bu durum karaciğer hasarını göstermemektedir. Hatta çok aşırı bir yükseklik olmadıkça (ALT> normalin üst sınırının 3 katı) ilacın kesilmesi gerekmez, doz azaltılabilir veya başka bir statine geçilebilir. Zaten bu ilaçların çoğu zaman karaciğer üzerine olumlu etkileri olup, karaciğer yağlanmasına bağlı enzim yükselmelerini normale indirebildiği bilinmektedir. Statinlerin oldukça nadir görülen (%0.08) önemli bir yan etkisi ise “rabdomiyoliz” denilen kas harabiyetidir. Bu kas hücrelerinin parçalanıp içeriklerinin kana karıştığı bir durumdur.

Genellikle baldır kaslarında ağrı, şişlik, sertlik, hassasiyet ve kramplar görülür. Beraberinde ateş, koyu idrar, bulantı-kusma ve halsizlik görülebilir. Tedavi edilmezse böbrek veya organ kaybına yol açabilir. Bu durum kreatin kinaz (CK) adlı bir kas enziminin kan düzeyi ölçülerek anlaşılabilir. Bu yan etki çoğunlukla yüksek dozda statin ile birlikte başka bir kolesterol ilacı olan fibratları beraber alan yaşlı hastalarda görülmektedir. Bu yan etki basit kas ağrısı ve hassasiyeti ile karıştırılmamalıdır. Çünkü bu müphem belirtiler, hasta ilacının yan etkilerini okuyup bildiği zaman daha fazla görülmektedir.

Bu duruma “nocebo etkisi” denilmekte olup “bir tedavinin yan etkisinin bilinmesinin neden olduğu yan etki” olarak tanımlanmaktadır. Bu ilacı kesmek için bir neden değildir. Bunlar dışında nadiren alerjik reaksiyonlar (hırıltılı solunum, nefes darlığı, kaşıntı, cilt döküntüsü), cinsel istekte azalma, uyku problemleri, kabızlık-ishal, sersemlik, baş dönmesi, baş ağrısı, karın ağrısı, mide yanması, hazımsızlık, bulantı-kusma gibi yan etkiler de görülebilir. Bu yan etkileri hiçbiri kalıcı değildir. Doz veya ilacın değiştirilmesiyle sonlanır.

Bir cevap yazın